Մեծ Բրիտանիայի կրթական համակարգը


Մեծ Բրիտանիան արտերկրում սովորել ցանկացող ուսանողների համար ամենապահանջված ուղղություններից մեկն է: Միջազգային ուսանողների թվով այն զիջում է միայն ԱՄՆ-ին:

Մեծ Բրիտանիայում ուսանելու առավելությունները

2018–2019 թթ. Մեծ Բրիտանիայի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում սովորում էր մոտ 500000 միջազգային ուսանող. նրանք կազմում էին Միացյալ Թագավորությունում ուսանողների ընդհանուր թվի մոտ 20%-ը:

Միացյալ Թագավորությունում կրթական համակարգը բաղկացած է 4 հիմնական փուլից՝ տարրական կրթություն, միջնակարգ կրթություն, լրացուցիչ կրթություն և բարձրագույն կրթություն։


Մեծ Բրիտանիայում կրթությունը պարտադիր է 5-16 տարեկան բոլոր երեխաների համար (Հյուսիսային Իռլանդիայում պարտադիր կրթությունը 4 տարեկանից է): Տարրական դպրոց են հաճախում 5-11 տարեկան (1-6-րդ դասարաններ), միջնակարգ դպրոց՝ 11-16 տարեկան երեխաները (7-11–րդ դասարաններ):

Միջնակարգ դպրոցի ավարտական վկայական ստանալու համար անհրաժեշտ է հանձնել ՛՛GCSE՛՛ (General Certificate of Secondary Education) քննությունները, որից հետո դուք կարող եք ձեր ուսումը շարունակել լրացուցիչ (որը հնարավորություն կտա ձեզ սովորել բարձրագույն կրթական հաստատություններում) կամ արհեստագործական կրթության ճանապարհով:

Այն ուսանողները, ովքեր մինչև 13-րդ դասարանի ավարտը չեն ստանում լրացուցիչ կրթություն, չեն կարող ձեռք բերել ԱՄՆ-ի, Կանադայի և մի շարք այլ երկրների ավագ դպրոցի ավարտական վկայականներին համարժեք վկայական։

Մեծ Բրիտանիայում լրացուցիչ ակադեմիական կրթությունն անվանում են "Sixth form" կամ "A-levels", որը համարժեք է Հայաստանի և ԱՄՆ-ի ավագ դպրոցի վերջին տասներկուերորդ դասարանին՝ հավելյալ մեկ տարի: "A-levels"-ը 16 և բարձր տարիքի աշակերտների համար մասնագիտական որակավորման մակարդակ է: Ուսման տևողությունը 2 տարի է, որը հնարավորություն է տալիս ընդունվել Միացյալ Թագավորության և աշխարհի շատ այլ երկրների բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ:

Մեծ Բրիտանիայի միջնակարգ դպրոցների մեծ մասն առաջարկում է "Sixth form" կրթությունը. աշակերտները կարող են ընդունվել "GCSE"-ի քննությունը հանձնելուց հետո։ Որպես այլընտրանք՝ գործում են նաև բազմաթիվ "Sixth form college"-ներ

Մեծ Բրիտանիայի բարձրագույն կրթական հաստատություններ կարելի է դիմել նաև "IB" (միջազգային բակալավրիատ) որակավորում ստանալուց հետո։ Օրինակ՝ Հայաստանի «Այբ» դպրոցի «Արարատյան բակալավրիատ» ծրագրի տրված որակավորումը համարժեք է Մեծ Բրիտանիայի "A-levels"-ին:

Մեծ Բրիտանիայում բարձրագույն կրթության մակարդակներն են բակալավրիատը, մագիստրատուրան և դոկտորանտուրան:

Մեծ Բրիտանիայի համալսարաններում բակալավրի աստիճան ստանալու համար անհրաժեշտ է սովորել 3, մագիստրոսական աստիճան ստանալու համար՝ 1 տարի (Շոտլանդիայում բակալավրիատի տևողությունը 4 տարի է):

Մեծ Բրիտանիայում համալսարաններ ընդունելության մրցակցությունը բավական բարձր է, ուստի խորհուրդ է տրվում դիմումները ներկայացնել հնարավորինս շուտ:

Մեծ Բրիտանիայում դպոցական կրթությունը 13-ամյա է։ "A-levels"-ը նախապատրաստում է աշակերտներին բարձրագույն կրթական հաստատություններ ընդունելության՝ ապահովելով նրանց մասնագիտական որակավորումը։

Մեծ Բրիտանիայի բարձրագույն կրթական հաստատություններ ընդունելությունը պայմանավորված է "A-levels" ավարտական ​​քննությունների արդյունքներով։ Յուրաքանչյուր համալսարան սահմանում է ընդունելության իր պահանջները, ինչպես "A-level" կամ "IB" քննությունների գնահատականների, այնպես էլ մնացյալ բոլոր պահանջների մասով։ Օրինակ՝ Քեմբրիջ ընդունվելու համար անցողիկ են բոլոր առարկաների առավելագույն միավորները։

Մեծ Բրիտանիայում դպոցական կրթությունը 13-ամյա է։

Հայաստանում և ԱՄՆ-ում 12-ամյա միջնակարգ կրթություն ստացած դիմորդները, ովքեր ցանկանում են բակալավրի կոչում ստանալ Մեծ Բրիտանիայում, պետք է նախ և առաջ մասնակցեն նախապատրաստական մեկամյա դասընթացին (Foundation year): Այն օգնում է համալրել մասնագիտական գիտելիքները և համապատասխանեցնել դրանք բրիտանական համալսարանների բակալավրիատ ընդունվելու համար նախատեսված պահանջներին: Այս ձևաչափը նաև հնարավորություն է ընձեռում բարելավել անգլերենի իմացությունը, ինչպես նաև ծանոթանալ Մեծ Բրիտանիայի բարձրագույն կրթական համակարգի յուրահատկություններին։

Մեծ Բրիտանիայի մի շարք համալսարաններ երաշխավորում են ընդունելությունը բակալավրիատի ծրագրի այն ուսանողների համար, որոնք նույն բուհում ավարտում են նախապատրաստական մեկամյա դասընթացը (Foundation year)։

Ընդունելության պահանջները

Նախապատրաստական ծրագրում ընդգրկվելու համար միջազգային ուսանողներից պահանջվում է "IELTS"-ի նվազագույնը 4,5 միավոր՝ յուրաքանչյուր մոդուլում՝ 4,0-ից ոչ պակաս միավոր:

Մեծ Բրիտանիայում բակալավրիատի ծրագրերի մեծ մասը տևում է 3 տարի (միայն Շոտլանդիայում՝ 4 տարի): Վերջին ժամանակներում ճանաչում է ստացել նաև 4-ամյա, այսպես կոչված, «Sandwich course» բակալավրիատը, որը ներառում է 3 տարի տևողությամբ ակադեմիական կրթություն, 1 տարի պրակտիկ աշխատանք։

Միացյալ Թագավորությունում բակալավրիատի կրթական ծրագրերը դիմորդին տրամադրում են առարկայի կամ ուսումնասիրության բնագավառի վերաբերյալ նեղ մասնագիտական գիտելիքներ:

Մեծ Բրիտանիայում առաջարկվում են բակալավրի աստիճանի տարբեր տեսակներ, այդ թվում՝ արվեստների (Bachelor of Arts), գիտության (Bachelor of Science), կրթության (Bachelor of Education) և ճարտարագիտության (Bachelor of Engineering):

Բակալավրի ծրագիրը հաջող ավարտելու դեպքում (առնվազն երրորդ կարգի դիպլոմ) դուք կստանաք «Գերազանցության» վկայական:

Ընդունելության հայտեր

Մեծ Բրիտանիայում բակալավրիատի ընդունելության բոլոր հայտերը ներկայացվում են կենտրոնացված "UCAS" համակարգի (Համալսարանների և քոլեջների ընդունելության ծառայություն) միջոցով:

Համալսարանների մեծ մասը հայտերը ընդունում է միայն ՛՛UCAS՛՛ համակարգի միջոցով: Ուսանողներից պահանջվում է առցանց լրացնել հայտի ձևը և կից ներկայացնել տվյալ կրթական ծրագրին դիմելու նամակ-հիմնավորումը (Statement of purpose): "UCAS համակարգի միջոցով կարելի է առավելագույնը հինգ կրթական ծրագրի հայտ ներկայացնել, որոնք կարող են լինել նույն կամ տարբեր համալսարաններում:

Օքսֆորդ կամ Քեմբրիջ դիմելու գործընթացը մի փոքր այլ է, և հայտադիմումներ ներկայացնելու համար սահմանված են այլ պահանջներ ու ժամկետներ: Դուք չեք կարող միաժամանակ դիմել և՛ Քեմբրիջ, և՛ Օքսֆորդ. պետք է ընտրեք մեկը:

Մագիստրատուրան, ասպիրանտուրան և դոկտորանտուրան Մեծ Բրիտանիայում համարվում են հետբուհական գիտական կրթական ծրագրեր։

Մեծ Բրիտանիայում մագիստրոսական ծրագիրը հաջորդում է բակալավրիատին և մեկամյա է՝ ի տարբերություն այլ երկրներում գործող երկամյա մագիստրոսական ծրագրերի: Բակալավրի հետ համեմատ, մոդուլների և ուսումնական գործընթացների ընտրության տեսանկյունից, մագիստրոսական ծրագրերն ավելի ինտենսիվ են, ճկուն, հաճախ նաև մատչելի։

Դասավանդվող մագիստրոսական ծրագրերի չորս հիմնական տեսակ կա՝ արվեստների (Master of Arts), գիտության (Master of Science), բիզնեսի կառավարման (Master of Business Adminitrtation) և ճարտարագիտության (Master of Engineering):

Հայտադիմումներ

Մեծ Բրիտանիայում մագիստրատուրայի և դոկտորանտուրայի դիմումներ ներկայացնելու կենտրոնացված համակարգ չի գործում (ինչպես ՛՛UCAS՛՛-ը), և շատ դեպքերում դիմորդները պետք է ուղիղ դիմեն իրենց ընտրած համալսարան: Համալսարաններից շատերը թույլ են տալիս դիմումներ ուղարկել ամբողջ տարվա ընթացքում, սակայն որոշ ծրագրեր ունեն հստակ ժամկետներ:

Ընդունելության մանրամասներին ծանոթանալու համար ցանկալի է ուղիղ կապ հաստատել համալսարանների հետ։ Միջազգային ուսանողներն այս գործընթացի համար մի քանի լրացուցիչ ամիսներ պետք է տրամադրեն:

Մեծ Բրիտանիայի համալսարաններում կարելի է ստանալ դոկտորի աստիճան (Doctor of Philosophy – PhD), որն անգլիական կրթական համակարգի ամենաբարձր գիտական աստիճանն է։

Գիտական աշխատանքը պետք է հիմնված լինի ընտրված ոլորտում ակադեմիական հետաքրքրություն ներկայացնող հետազոտության վրա: Այն սովորաբար բաղկացած է լինում մինչև 100000 բառից, գրվում է որպես թեզ և պետք է պաշտպանվի բանավոր քննության ժամանակ՝ փորձագետների խմբի առաջ:

2021-22 թթ. ուսումնական տարվա համար Մեծ Բրիտանիայում բակալավրիատում սովորելու ուսման վարձը կազմում է տարեկան առավելագույնը 9250 ֆունտ ստերլինգ: Միջազգային ուսանողների համար այդ գումարը կարող կազմել տարեկան 10000-35000 ֆունտ ստերլինգ: Վարձավճարի մասին տեղեկատվությունը կարող եք գտնել ձեզ հետաքրքող համալսարանի կայքում: Նկատի ունեցեք, որ բժշկագիտության ոլորտում ուսման վարձն ավելի թանկ է:

Մագիստրատուրայի համար վարձավճարը պայմանավորված է դասընթացի տևողությամբ, նրա վարկանիշով և որակով: Ուսման վարձերը տատանվում են տարեկան մոտ 4900-30000 ֆունտ ստերլինգ, միջինը՝ տարեկան 11000 ֆունտ ստերլինգ: Միջազգային ուսանողների համար վճարները սովորաբար ավելի բարձր են:

Ուսման վճարներից բացի, որպես միջազգային ուսանող, ձեզ նաև անհրաժեշտ կլինի ամսական 800-1300 ֆունտ ստերլինգ (կախված գտնվելու վայրից)՝ սննդի, կեցության և այլ ծախսեր հոգալու համար։